درباب زیبایی شناسی و هنر

فریدریش هگل، فیلسوف قرن نوزده آلمانی در آغاز کلام خود در کتاب فلسفه هنر، زیبایی شناسی را این گونه تعریف می کند:
موضوع علم زیبایی شناسی قلمرو گسترده امر زیباست.به بیانی روشن تر هنر و به ویژه هنر زیبا سپهر این دانش است.
در این تعریف چندین نکته به چشم می‌خورد.ابتدا اینکه از دیدگاه هگل زیبایی شناسی یک علم است به این مفهوم که می‌توان زیبایی شناسی را با روش تحقیق عقلانی و خارج از گستره روحانی تحلیل و مورد موشکافی قرار داد. البته این سخن مخالفانی دارد به ویژه کارل مارکس فیلسوف بزرگ  آلمانی که در ابتدا عقیده داشت که هنر تزیین خانه برژوازی است و در نهایت از عقیده خود بازگشت و نظر خود را به نظر هگل نزدیک نمود.
در تعریف هگل از زیبایی شناسی کلمه‌ای وجود دارد به نام امر زیبا. در جایی می گوید:
جوهر این جهان امر زیباست. آنچه که به راستی زیباست امر آرمانی است و این روحانیت ای است که در فرم تجسم می یابد امر زیبا بیان روح مطلق است که خود حقیقت است. این قلمرو حقیقت الهی زمانی که به شیوه های هنرمندانه برای درک و احساس به نمایش در می‌آید، مرکز کل جهان هنر را شکل میدهد.
بسیار پیشتر از هگل،افلاطون فیلسوف یونانی برای توصیف آرمانشهر یا به قول فارابی مدینه فاضله مورد نظر خود از کلمه شهر زیبا بهره جسته بود.
به طور کلی امر زیبا را باید این گونه تعریف نمود:
زیبایی همانا آرمانی است که از روحانیتی ناشی می شود و مستقیماً تاثیرگذاری بر طبع، ذوق و قریحه آدمی دارد.
در تعریف هنر نیز فلاسفه زیبایی شناسی تعاریف گوناگونی ارائه داده اند، اما همه بر این موضوع متفق القول اند که سرچشمه هنر،آزادی می باشد.فردریش شیلر فیلسوف آلمانی در نامه دوم تربیت زیبایی شناختی خود می‌گوید: هنر یکی از دختران آزادی است که می‌خواهد از ضرورت ارواح دستور بگیرد نه از اضطرار ماده. هگل نیز بر این عقیده است که : در یک کلمه سرچشمه آثار هنری زیبا عملکرد آزادانه خیال است تنها با آزادی است که هنر زیبا به هنر راستین تبدیل می شود.